Prużana

Następnym miastem jest Prużana. (Пружаны) – 99 km na płn. wschód od Brześcia.

Miasto Prużany, podobnie jak wiele innych na Zachodniej Białorusi, było częścią Wielkiego Księstwa Litewskiego, Rzeczypospolitej Obojga Narodów, Imperium Rosyjskiego, Polski i ZSRR. Obecnie jest centrum administracyjnym Rejonu Prużańskiego, liczącego około 20 000 mieszkańców i mającego bogatą historię.
W Prużanach bierze początek rzeka Muchawiec. W miejscu, gdzie łączą się Mucha i Kanał Wetecki, dziś stoi stela połączenie postaci żeńskiej i męskiej. Następnie Muchawiec płynie w kierunku Brześcia, gdzie na terenie Twierdzy Brzeskiej wpada do Bugu Zachodniego.
Przed wojną 60% populacji Prużany stanowili Żydzi. Ich domy znajdowały się głównie w centrum miasta, w dzielnicy Białych Sklepów. Z reguły rodzina żydowska miała sklep lub warsztat na pierwszym piętrze, a drugie piętro było częścią mieszkalną.
Główne atrakcje Prużany skupiają się wzdłuż centralnej ulicy. Dziś jest to ulica Sowiecka, pierwotnie nazywała się
Zamkowa, co potwierdza istnienie Zamku Królewskiego w XVI w. Przed „przybyciem Sowietów” ulica była wybrukowana kocimi łbami i była ulicą dla pieszych.
Na obrzeżach Prużany można zobaczyć stary cmentarz żydowski, na którym dziś wzniesiono pomnik upamiętniający tych, którzy zginęli podczas Holokaustu.

Pałacyk-muzeum Szwykowskich. Jest to jedyny odrestaurowany dwór tego typu na Białorusi.
Założony przez Walentego Szwykowskiego, historycy sztuki dopatrują się tu inspiracji willami słonecznej Italii. Po powstaniu styczniowym rodzina utraciła pałacyk w wyniku carskich represji. Dziś mieści się tu muzeum.
Wokół posiadłości rozplanowano park w stylu angielskim. Wśród przypadkowo posadzonych drzew znajdują się kanały, staw i niewielki budynek dawnej szklarni.
Szwykowscy mieszkali w majątku do 1895 r, później budynek został wynajęty. Za polskim zegarem mieściła się tutaj administracja powiatowa, a podczas okupacji niemieckiej była to kwatera główna wojsk Guderiana. W okresie sowieckim majątek był szkołą i kliniką stomatologiczną. Ze względu na to, że zawsze byli tu ludzie, budynek jest dobrze zachowany; po renowacji w 1998 r mieściło się w nim muzeum historii lokalnej.

Białe sklepy (1867). Unikalny budynek nie tylko na skalę Prużany, ale całej Białorusi. Są to kamienne pasaże handlowe z XIX w, które nadal są używane zgodnie z przeznaczeniem.
Na Rynku ludzie zawsze się tu zbierali, jedni coś sprzedawali, inni kupowali. Żydzi przywozili przyprawy i ryby, Polacy handlowali mięsem i nabiałem, Białorusini wystawiali na sprzedaż wyroby rzemieślnicze”.
White Shops przypominają swoim wyglądem gigantyczną stonogę. Przy każdej „nodze” znajduje się wejście do małego sklepu. W okresie międzywojennym niemal wszystkie sklepy należały do Żydów, za których pieniądze zbudowano to „centrum handlowe”. W centrum „ciała stonogi” znajduje się przejście przelotowe.
Wcześniej znajdowało się tu wejście do podziemnego klubu „Metro”, a podczas okupacji niemieckiej piwnice te służyły jako schronienie dla miejscowych Żydów.

Plac Radziecki. Na centralnym placu Prużany jest Pałac Kultury i historyczny herb miasta. Plac zyskał taki opustoszały i elegancki wygląd w ramach przygotowań do Dożynek w 2003 r.

Naprzeciwko placu zauważamy budynek dawnego magistratu miejskiego (XIX w.); w okresie polskim mieściła się tu policja, za okupacji niemieckiej mieściła się poczta, za czasów sowieckich zaś obecnie jest to budynek mieszkalny.
W latach 20. XX w na placu wybudowano Gimnazjum im. Adama Mickiewicza. Jego absolwentki najczęściej trafiały na uniwersytety warszawskie i krakowskie. Spośród znanych białoruskich uczennic można wspomnieć autorkę pierwszego na świecie słownika angielsko-białoruskiego Walentinę Paszkiewicz oraz przewodniczącą białoruskiego
stowarzyszenia kobiet w Kanadzie Raisę Żuk-Griszkiewicz . W czasach radzieckich w tym budynku działało Gimnazjum nr 1. Jednak w latach 80. stary drewniany budynek został zburzony.

Kościół Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny (1878-1883). Zabytkowy neorenesansowy rzymskokatolicki kościół parafialny wzniesiony w latach 1883–1884. Zamknięty w 1946 r., w 1951 r. przebudowany na dom kultury.
1 kwietnia 1993 został zwrócony wiernym. W czasie naszego pobytu był zamknięty.

Cerkiew św. Aleksandra Newskiego. Budowę cerkwi rozpoczęto w 1857, ukończono w 1880.
Cerkiew prawosławna w Prużanach jest jedną z tzw. cerkwi „murawjówek”. Zostały zbudowane według podobnych projektów na terenie całej Białorusi po stłumieniu powstania w 1863 r. Popularna nazwa pochodzi od wileńskiego gubernatora generalnego Murawiowa, znanego ze swojego okrucieństwa, który nakazał powieszenie Kastusa Kalinowskiego. W świątyni znajduje się ikona Prużańska Matki Bożej Płaczącej, uważana za cudowną, oraz relikwie Aleksandra Newskiego. Świątynia znajduje się przy ulicy Grzegorza Szyrmy (obok „Białych sklepów”).
Pomnik "Spalonych Wiosek". Pomnik w formie dogasającego płomienia z krzyżem na szczycie symbolizuje wsie powiatu prużańskiego spalone podczas II wojny światowej. Wiele z nich zostało zniszczonych wraz z mieszkańcami i nie zostało odrodzonych. Nazwy wszystkich wiosek są zapisane wewnątrz „płomienia”.

Duży pomnik Lenina stoi na placu przy ulicy Syrmy (550 m od Białych sklepów).
W centrum miasta, obok pomnika Lenina, znajduje się Mukhavets Hotel. Bliżej dworca autobusowego znajduje się kompleks hotelowy Pruzhany Forestry Enterprise, gdzie są nawet broszury dla turystów w języku angielskim.
Możliwy jest dojazd: autobusem z Grodna lub Brześcia.

Zapraszamy do obejrzenia filmu Pruzhany

Zdjęcia (45)

Komentarze (0)